Naast de watermolen
Alleen de naam herinnert aan het verleden: de Watermolenstraat. Het zijstraatje
van de Bergstraat naast Havephof dat overgaat in Molendijk nadat het de
Nieuwe Leij heeft overbrugd. Een locatie met een bijna onzichtbaar verhaal van
zeven eeuwen oud.
Duurzame energiebron
De molen aan de Nieuwe Leij dateert uit 1331 en is tot eind 18e eeuw eigendom van de Heren van Goirle en Tilburg. Daarna neemt de familie Visscher de boel over en tot slot de Van Puijenbroeks. Die breken uiteindelijk alles af – op een schuurtje na – als hun weefmachines geen watermolen meer nodig hebben om aangedreven te worden.
Vóór de textiel heeft de watermolen twee maalinrichtingen. Enerzijds korenmolen, anderzijds olieslagmolen – waarbij olie uit zaden wordt geperst als brandstof voor lampen of om te bakken – en vanaf 1652 schorsmolen; een schorsmolen vermaalt gedroogd eikenschors tot looizuur, een grondstof voor leerlooierijen.
In de tijd van de familie Visscher – die ook de windmolen in Goirle bezit – wordt de watermolen vooral gebruikt op windstille dagen. Daarentegen kan de watermolen alleen draaien in natte tijden, als er voldoende water is. Maar daar hebben de molenaars iets op gevonden. Stroomt de Leije in de winter over, dan vangen ze het water op in de kolken voor en achter de molen en wordt het opgeslagen. Zo is er in de zomer (bijna) altijd water voorhanden.
De kolken en het door Van Puijenbroek gebruikte spuiwiel liggen nog als prachtige vijvers in de tuin van Huize Anna. Wie weet gaat de tuin ooit open voor het publiek als eerbetoon aan de oude watermolen die eeuwenlang een belangrijke en duurzame energiebron voor de lokale gemeenschap is geweest.
Dit bericht delen op social media?
Dat kan via onderstaande buttons.